İletim dokusu; kök, gövde, yaprak olmak üzere bitkinin tüm kısımlarına ulaşır ve madde taşınmasını sağlar. Hayvanlarda dolaşım sistemi organlarının yaptığı madde taşınması görevini, bitkilerde iletim dokusu yapar. Su ve suda çözünmüş mineraller; kökten iletim dokusu ile alınarak yaprak, çiçek gibi organlara taşınır.
Fotosentez sonucu oluşan organik besinlerin yaprak ve genç gövdelerden bitkinin diğer organlarına iletilmesini de iletim dokusu sağlar. İletim doku, ksilem (odun boruları) ve floem (soymuk boruları) olmak üzere iki kısımdan oluşur. Ksilem ve floem çeşitli hücre tiplerinden oluşur. Bu hücreler, taşıma veya destek için oldukça özelleşmiştir.
a) Ksilem (Odun Boruları)
Ksilem, topraktan alınan su ve suda çözünmüş minerallerin gövde, yaprak gibi bitkinin üst bölümünde yer alan kısımlarına taşınmasını sağlar. Farklı iki tip hücreden oluşur. Trake ve trakeid denilen bu hücreler, bitkide uzamanın durduğu kısımlarda meydana gelir. Trake ve trakeidlerin hücre çeperleri, lignin birikmesi sonucunda kalınlaşıp sertleşmiş ölü hücrelerdir.
Trake ve trakeid hücrelerinin çeperlerinde geçit denilen kalınlaşmamış, yer yer kesintiler olan ince bölgeler oluşur. Su, bir hücreden diğerine geçitlerden geçerek taşınır. Su ve suda çözünmüş maddeler geçitler sayesinde aşağıdan yukarıya doğru ve yanal olarak taşınır.
Trakeidler uçları kapalı, uzun ve ince hücrelerdir. Asıl görevi su iletimi olmasına rağmen bitkiye destek sağlama görevini de yapar. Trakeler trakeidlere göre daha geniş, daha kısa ve daha ince çeperlidir. Uç kısımları daha az sivri olan hücrelerdir. Trakelerin uç çeperleri deliklidir ve suyun odun boruları içinde akmasına izin verir.
Ksilem borularının etrafında bulunan ksilem parankima hücreleri çeşitli besin maddelerinin depolanmasında, ksilem sklerenkima hücreleri ise destek sağlamada görev yapar.
b) Floem (Soymuk Boruları)
Floem, bitkide fotosentez ile meydana gelen organik maddelerin bitkinin diğer kısımlarına taşınmasını sağlayan yapıdır. Kalburlu boru elemanları, arkadaş hücreleri, floem parankiması ve floem sklerenkiması olmak üzere dört hücre tipinden oluşur. Floem parankiması besinlerin depo edildiği hücrelerdir. Floem sklerenkiması ise bitkiye destek sağlamada görev yapar.
Kalburlu borular ve arkadaş hücreleri, floemin esas görevi olan besin iletimini yapar. Floem hücrelerinde besin maddelerinin taşınması çift yönlüdür. Dal ve yaprakların gövdeye bağlandığı noktalardan yanlara doğru da iletim yapılır. Floemde taşıma ksilemdeki taşımaya göre yavaş gerçekleşir.
Kalburlu boru elemanları, ince çeperli ve canlı hücrelerdir. İşlevsel olgunluğa eriştiklerinde çekirdeği, ribozomları, belirgin bir kofulları ve hücre iskeletleri bulunmaz. Kalburlu boruların enine çeperleri kalbur şeklini almıştır. Kalbur şeklinde deliklerin bulunduğu ince yüzeye kalburlu plak denir.
Kalburlu plakta por denilen delikler vardır. Porlar, bir hücreden diğerine sıvı akışını kolaylaştırır. Kalburlu boru elemanları, uç uca eklenerek kalburlu boru denilen boyuna sütun yapısını oluşturur. Arkadaş hücreleri, kalburlu boru elemanının yanında bulunur ve iletime katılmaz.
Plazmodezm adı verilen çok sayıda kanalla kalburlu boru elemanına bağlanır. Arkadaş hücresinin çekirdek ve ribozomları sadece arkadaş hücresinde iş görmekle kalmayıp komşu kalburlu boru elemanına da hizmet eder. Bazı bitkilerin yapraklarındaki arkadaş hücreleri, oluşan besin maddelerinin kalburlu boru elemanlarına geçmesine yardım eder. Kalburlu boru elemanları da bu besini bitkinin diğer kısımlarına taşır.