Siber Zorbalık Sürece Dahil Olan Herkesi Olumsuz Etkiler
Siber zorbalık, yalnızca zorbalar ve kurbanlar arasında yaşanan bir durum değildir. Siber zorbalık, sürece herhangi bir şekilde katılan ve tanık olan herkese ciddi zararlar verebilmektedir.
Siber zorbalık sürecinin önemli parçalarından biri de “seyirciler” ya da zorbalığa “tanıklık edenler”dir. Bunların yanı sıra zorbalığı başlatmayan, ancak bu sürece zorbalık yaparak katılanlar da mevcuttur.
Zorbalığın, farklı kategoriler içinde ve bağlantılı şekilde gerçekleşmesine siber zorbalık döngüsü denmektedir. Bu döngüde, siber zorbalığın durdurulması konusunda en önemli rol seyircilerdedir. Çünkü seyirciler, zorbalık içeren paylaşımları beğenerek ya da tekrar paylaşarak siber zorbalığı yayabilecekleri gibi, bu paylaşımlara karşı çıkarak zorbalığı durdurmak gibi bir potansiyele de sahiptir. Seyircilerin, kurbana destek verici yönde güçlendirilmesi çok önemlidir.
Siber zorba olma,
Zorbalığa destek verme,
Zorbalığı durdurmak senin elinde,
Siber zorbaya destek verenler, mağduriyetin artmasına, zorbalığın gerçekleştiği ortamın pekiştirilmesine ve olumsuz davranışların cesaretlendirilmesine neden olur. Bu nedenle siber zorbalıkla mücadelede tüm konumlardaki bireylerin rolleri dikkate alınmalı, bütüncül mücadele uygulanmalıdır.
Ebeveynler Siber Zorbalıkla Mücadele için Neler Yapabilir?
⇒ Siber zorbalıkla mücadelede hedef, yasaklayıcı önlemler yerine gençleri bilinçli kullanım ve içerik üretimine teşvik etmektir. Bu çerçevede ebeveynlere şunlar önerilmektedir;
⇒ Bilgisayar, cep telefonu ve diğer teknolojik araçlar için uygun kullanma kuralları belirleyin. Örneğin çocuklarınıza, hangi siteleri ziyaret edebileceklerini, hangilerini onaylamadığınızı, açıkça belirtin.
⇒ İnternet kullanımına ilişkin onaylamadığınız davranışları nedenleri ile birlikte açıklayın.
⇒ Kuralların kolayca benimsenmesi için çocuğunuzun bu kurallara ilişkin itirazlarını ve onun nedenlerini de dinleyin. Bu kuralların belirlenmesine çocuklarınızı dahil etmek, bu kuralların benimsenmesini sağlamak adına önemlidir.
⇒ Çocuklarınızın paylaşımlarını akıllıca yapmaları konusunda onlara yardımcı olun. Kendilerine ya da başkalarına zarar verebilecek paylaşımlardan kaçınmalarını söyleyin.
⇒ Çocuklarınızı, paylaştıkları içeriğin kimler tarafından görüleceği konusunda yönlendirin. Tanımadıkları kişilerle sosyal ağlarda da olsa iletişime girmenin riskleri konusunda konuşun.
⇒ Çocuklarınıza, şifrelerini kimseyle paylaşmamalarını söyleyin. Çünkü şifre paylaşmak onların kimlikleri ve aktiviteleri üzerindeki kontrollerinden ödün vermelerine neden olur.
⇒ Siber zorbalık vakalarının bir kısmı, şifrelerin arkadaşlarla paylaşılmasından kaynaklanmaktadır.
⇒ Okul sınırları içinde teknoloji kullanımıyla ilgili kuralların konulması ve uygulanması konusunda okul yönetimi ve öğretmenlerle iş birliği içinde olun.
Siber zorbalıkla etkin bir mücadele, Okul – Öğrenci – Aile üçgeninde gerçekleştirilebilir. Bu nedenle aile ve okul arasında iletişim ve eş güdüm sağlanması oldukça önemlidir.
Siber zorbalık konulu TÜBİTAK Projesinin sonuçlarına göre;
Araştırmaya katılan ortaokul öğrencilerine “siber zorbalığa maruz kalmaları durumda ne yapacakları” sorulduğunda; Öğrencilerin %41’i bu durumu, öncelikle arkadaşlarıyla paylaşacaklarını belirtmiştir.
“Ailelerine bildireceğini” söyleyenlerin oranı % 37’dir. “Öğretmene söyleme” seçeneği ise %15 oranıyla son sıralarda yer almaktadır.
- Siber Zorbalık Nedir? Siber Zorbalık Hangi Şekillerde Karşımıza Çıkar?
- Siber Zorbalık Ne Kadar Yaygın? Siber Zorbalığın Duygusal ve Davranışsal Sonuçları Nelerdir?
- Ebeveynler Siber Zorbalıkla Mücadele için Neler Yapabilir?
- Siber Zorbalıkla Mücadelede Okul Yönetimi ve Öğretmenlerin Rolü Nelerdir?
- Çocuklarımı Siber Zorbalıktan Korumak İçin Neler Yapabilirim? Dijital Ortamda Çocuklarımın Güvenliği İçin Hangi Önlemleri Alabilirim?
Kaynakça: Siber zorbalik nedir? Nasil mücadele edilir? – Kocaeli Üniversitesi İletişim Fakültesi Gazetecilik Bölümü ve Bilişim Anabilim Dalı Başkanı Prof. Dr. Emel Baştürk Akca