Eşeyli Üreme Nedir? Eşeyli ve Eşeysiz Üreme Karşılaştırma Tablosu

Eşeyli üremenin temeli, mayozla üreme hücrelerinin meydana getirilmesine ve döllenmeye dayanır. Genellikle farklı cinsiyete sahip aynı tür iki canlının üreme hücreleri döllendiğinde yeni yavrular meydana gelir. Bu yüzden yavrular, hem ebeveynlerinden hem de birbirinden farklı kalıtsal özelliklere sahiptir. Eşeyli üreme, canlının değişen çevre koşullarına uyum yeteneğini artırır.

Kapalı tohumlu bitkilerin üreme organı çiçektir. Açık tohumlu bitkilerde üreme organı erkek ve dişi kozalaklardır. Üreme organlarında oluşturulan gametler döllendikten sonra oluşan tohumlar çimlenerek yeni bitkileri meydana getirir.

Eşeyli üreyen bitki örnekleri
Eşeyli üreyen bitki örnekleri

Bazı canlılarda erkek ve dişi gamet, aynı canlı tarafından üretilebilir. Böyle canlılara erselik can­lılar (hermafrodit) denir. Erselik canlılar kendilerini dölleyebilir ancak birçok hermafrodit canlı kendini döllemeyi engelleyen adaptasyonlara sahiptir. Örneğin hermafrodit birey yumurta ve spermi farklı zamanlarda üreterek aynı türün başka bir bireyi ile döllenmeye katılabilir. Bu sayede gerçekleşebilecek tür içi çeşitlilik olasılığı artar.

Bazı erselik canlılar
Bazı erselik canlılar

Haploit üreme hücrelerinin kalıtsal içeriğinin birleşmesine döllenme denir. Sperm tarafından döllen­miş yumurtaya zigot denir. Zigot diploit bir hücredir. Zigottan mitoz bölünmeler ve embriyonik gelişim ile yeni birey meydana gelir. Döllenme olayında gametler şansa bağlı olarak bir araya geldikle­rinden tür içi genetik çeşitlilik meydana gelir.

Döllenme ve birey oluşumu
Döllenme ve birey oluşumu

Çeşitlilik ise değişen çevresel koşullarda türün neslini devam ettirme olasılığını artırır. Birey sayısının artması ve türün devamlılığının sağlanması eşeysiz ve eşeyli üremenin ortak özellikleridir. Eşeyli ve eşeysiz üremenin karşılaştırılması aşağıdaki tabloda verilmiştir.

Eşeyli ve Eşeysiz Üreme Karşılaştırma Tablosu

EŞEYSİZ ÜREMEEŞEYLİ ÜREME
Genellikle tür içi genetik çeşitliliğe neden olmaz (mutasyon haricinde).Tür içi genetik çeşitliliğe neden olur.
Tek ata vardır.İki ata vardır.
Temelinde mitoz vardır.Temelinde mayoz vardır.
Döllenme yoktur.Döllenme vardır.
Genellikle türün değişen çevre şartlarına uyum olasılığı düşüktür.Türün değişen çevre şartlarına uyum olasılığı yüksektir.

Yorum yapın