Halk arasında 93 Harbi olarak bilinen 1877’deki Türk-Rus Savaşı’nda gösterdiği mücadele ile destanlaşan kadın kahramanlarımızdan biri de Nene Hatun’dur. Ruslar, 4 Kasım’da Erzurum’un doğusundaki Gazi Ahmet Muhtar Paşa kuvvetlerine taarruz etmiştir.
Erzurum’a çekilen Osmanlı kuvvetleri, takviye kuvvetlerle şehri savunmaya hazırlandılar. 9 Kasım gecesi Ruslar, Aziziyye Tabyası’nı zapt ettiler. 8-9 Kasım gecesi Müezzin Abdullah Efendi, Ayas Paşa Camisi’nin minaresine çıkarak Aziziyye Tabyası’nı Rusların ele geçirdiğini anlatmış, “eli silah tutan koşsun” diye halka seslenmiştir.
Bu sırada 22-23 yaşlarında olan Nene Hatun’a kocası, “sen evde kal, çocuğa bak” demişse de Nene Hatun, çocuğunu Allah’a emanet edip kalabalığa karışmıştır. Nene Hatun’un anlattığına göre, Mecidiyye Tabyalarını aşıp alçağa indiklerinde, kulaklarını sağır eden tüfek ateşleri altında, yaralanana, ölene bakmadan ileri atılmışlar.
Bazen satırla, bazen taşla, önlerine çıkan her Rus’u vurarak tabyalara doğru ilerlemişler. Bir taraftan kendilerinin, bir taraftan askerlerimizin gayretiyle Aziziyye Tabyası’nı ele geçirmişlerdir. Bu sıralarda yaralı bulunan kardeşi Hasan’ın, gözü önünde şehitlik mertebesine eriştiğini de görmüştür.
Aziziyye Tabyası’nın Rus kuvvetlerinden geri alınması için yapılan çarpışmadaki kahramanlığı dolayısıyla Üçüncü Ordu tarafından, Erzurum’un Eminkurpu Mahallesi’nde bir ev tahsis edilen Nene Hatun, ordumuzun kıymetbilirlik inceliğini yansıtan bu evde uzun yıllar yaşamıştır.
Kore Savaşı’ndan sonra Erzurum’a gelen NATO’da görevli General Ridgway, Nene Hatun’u evinde ziyaret ederek elini öpmüştür. Kendisini ziyaret eden Ridgway’e: “O zaman vazifemi yapmıştım. Bu gün de ilerlemiş yaşıma rağmen aynı hizmeti, daha mükemmeliyle yapacak güç ve heyecana sahibim.” demesi ile bir kez daha kahraman Türk kadınının ruhunu göstermişti. Nene Hatun tutulduğu zatürre yüzünden, 22 Mayıs 1955’te Erzurum Numune Hastanesi’nde hayata gözlerini yummuş ve merasimle Aziziye Şehitliğine defnedilmiştir.
Nene Hatun ölmeden önce Türk ordusunun “Ninesi” ilan edilmiş ve 2 Mayıs 1955’te “Yılın Annesi” seçilmiştir. Ayrıca Maarif Nezareti müdürler toplantısının kararı ile Erzurum Kız Öğretmen Okulu’nun ismi “Nene Hatun Öğretmen Okulu” olarak değiştirilmiştir.
(Fevziye Abdullah Tansel, İstiklal Harbi’nde Mücâhit Kadınlarımız, s.5-8; M. Talât Uzunyaylalı, Erzurum’un Yüzleri Nene Hatun, s.10, 57’den düzenlenmiştir. – MEB Ders kitabı)