Pişmiş topraktan yapılmış Apollon Heykeli ile Roma kentinin kuruluş efsanesinin tasvir edildiği, dişi kurt tarafından emzirilen Romus ve Romulus’un bronz heykeli Roma heykel sanatının ilk örnekleri arasında gösterilebilir. MÖ 2. yüzyılda Yunanistan’ın Roma topraklarına katılması ile Yunan heykelleri Roma heykeltıraşlığına da esin kaynağı olmuştur.
Komutanların yanı sıra zengin ve soylu sınıfa mensup Romalılar Yunan kentlerinden savaş ganimeti olarak getirdikleri heykelleri, kendi konutlarında ve kamu binalarında sergilemişlerdir. Zamanla Yunan heykeltıraşlar, başkent Roma’daki heykellerin yapımında görev almışlardır. İmparatorluk idaresi ile birlikte heykel ve kabartma sanatı, Akdeniz Dünyası’nda egemen olmak isteyen imparatorluğun resmî propaganda aracı olmuştur.
Tanrısallaştırılan imparator heykelleri, özellikle eyaletlerde yaşayan ve idarecilerini görme imkânı bulunmayan vatandaşların otoriteyle olan bağını güçlendiren ve imparatorluğun gücünü hatırlatan önemli bir unsur olmuştur. Augustus’un “Primaporta” adlı heykelinde bu eğilimin izleri görülmektedir.
Heykelin ilk bakışta, bir tanrıyı mı, yoksa bir insanı mı betimlediği belli değildir. Yüz ve duruş tanrısallaştırılmış bir idareciyi gösterir. Askerî elbiseleri ile Augustus, savaş alanlarından zaferlerle dönen güçlü bir komutandır. Zırhında, Partlı ve Romalı asker kabartması ile Partlara karşı kazandığı zafer yansıtılmıştır.
Zafer takları, sunaklar ve anıtlarda yer alan kabartmalar da imparatorluğun etkin bir propaganda aracı olmuştur. Kabartmalarda genellikle kazanılan zaferler ve imparatorların bulunduğu dinî törenler gibi tarihî olaylar tasvir edilmiştir. İmparator Traianus’un inşa ettirdiği görkemli forumda bulunan kırk metre yüksekliğindeki anıt sütunun gövdesinde yer alan ve imparatorun Dacia (Romanya) Seferi’ni betimleyen kabartmalar önemli örnekler arasında yer almaktadır.
Helezonik olarak yukarı doğru dönerek yükselen şeritte askerî seferin başından sonuna kadar savaşın önemli anları tasvir edilmiştir. 114 sahnede 2600’den fazla figürün yer aldığı bu kabartmalarda Romalı askerler, düşman birlikleri ve kent tasvirleri derinlikli bir perspektif ve gerçekçilikte işlenmiştir. Bu sütun daha sonra yapılan benzer anıtlara model olmuştur.
