“Tünel”in Çalışma Prensipleri ve Teknik Özellikleri Nelerdir? “Tünel”in Uzunluğu Ne Kadardır?

Tünel’in boyu 550,80 m, genişliği 6,70 m, yüksekliği ise 4,90 m’dir. Demiryolu uzunluğu 626 m’dir. İlk olarak çift hatlı demiryolu olarak inşa edilmiştir. Demiryolu profili düz değildir. Karaköy tarafında hafif bir rampa vardır.

Bunun nedeni, bir sonraki rampayı aşmak için trenin yeteri hız kazanmasıdır. Şekilde de görüldüğü üzere tünel kesiti parabolik bir yapıdadır. Karaköy tarafında 10-20 mm/m eğim vardır. Bu eğim giderek 149 mm/m’ye kadar ulaşır.

Tünel sonuna 90 m kalana kadar sabit kalır. Daha sonra eğim hafif bir azalmayla Beyoğlu istasyonunda 139 mm/m ye kadar düşmektedir. Demiryolu Karaköy İstasyonu’nda deniz seviyesinden 1,15 m yüksektir. Beyoğlu İstasyonu’nun rakımı 62,7 m’dir.

Tünel kesit görünüm (Gavand 1876)

Gavand’ın tüneli parabolik olarak açmasının iki nedeni vardı. Birinci nedeni Tünel’in üstünde kalan binaların zemininden yeterince uzak olmasının sağlanmasıdır. Galata Kulesi’nin tünele göre konumu şekilde görülebilir. Üst kısımlar Beyoğlu İstasyonu’nu, alt kısımlar ise deniz seviyesine inen Karaköy İstasyonu’nu göstermektedir.

Tünel’in farklı seviyelerindeki kesitleri (Gavand 1876)

İkinci neden, Beyoğlu’ndaki yüksek eğimden faydalanarak üstteki aracın hareketini alttaki araca kolayca aktarabilmektir. Vagonlar, Beyoğlu İstasyonu’nda bulunan motorla tahrik edilip tek bir halatla çekilmektedir.

Tünel’in şematik çalışma prensibi (İmrak ve Özkırım 2002)

Her vagonun üzerinde çift fren sistemi vardır. Vagonlar 1968 yılına kadar, Beyoğlu İstasyonu’nda bulunan, sabit bir buhar motoru tarafından tahrik edilir. Trenler arası ve tünel ile trenler arası mesafeler Gavand’ın proje resimlerinde ayrıntılı olarak gösterilmiştir.

Tünelin kesit görünüşü (Gavand 1876)

Tünel’deki dişlilerin tahriki, her biri 150 BG olan buhar motorları tarafından sağlanmıştır. Tünel, elektrifikasyon ve yenileme işleri için 1968 yılında kapatılmış ve yenilenmiş sistemiyle 1971 yılında yeniden açılmıştır (Engin 2000).

Çekiş gücü kasnağı ve buhar motoru (Gavand 1876)

Kaynakça: İstanbul’un Tarihi Füniküleri ‘Tünel’ – Eren Kayaoğlu, Adem Candaş, Y. Ziya Kocabal, C. Erdem İmrak – İTÜ Makina Fakültesi, AYSAD

Yorum yapın