Berlin Kongresi – Berlin Antlaşması’nın önemli maddeleri nelerdir?

Avrupalı güçlerin baskısı sonucunda Ayastefanos Antlaşması’nın yeniden düzenlenmesi için Berlin’de bir konferans toplanmıştır. Bu kongre öncesinde geçici ve şartlı olarak Kıbrıs’ın idaresini İngiltere’ye bırakan Osmanlı Devleti, Rusya’yı yola getir­mek için İngiltere’ye güvenmiştir. Osmanlı Devleti, Rusya, İngiltere, Almanya, Fransa, Avusturya-Macaristan ve İtalya’nın katılımıyla toplanan konferans sonunda Berlin Antlaşması imzalanmıştır.

Berlin Kongresi (Tablo)
Berlin Kongresi (Tablo)

13 Temmuz 1878 Berlin Antlaşması’nın önemli maddeleri şunlardır:

  • Ayastefanos Antlaşması ile sınırları çizilen Bulgaristan, Ber­lin Antlaşması ile üç bölgeye ayrılacaktır. Buna göre birinci bölge doğrudan Osmanlı Devleti’ne bağlı Bulgaristan Prens­liği hâline getirilecek, ikinci bölge idari yönden bağımsız olmakla birlikte siyasi ve askerî yönden Osmanlı Devleti’ne bağlı bir eyalet olacak ve üçüncü bölge olan Makedonya ise ıslahat yapılmak şartıyla Osmanlı Devleti’ne bırakılacaktır.
  • Girit’te ıslahat yapılacak ve Avrupalı devletler destek ve­recektir.
  • Bosna-Hersek, Osmanlı Devleti’ne bağlı kalacak ancak Avus­turya tarafından yönetilecektir.
  • Sırbistan, Karadağ ve Romanya bağımsız olacaktır.
  • Tuna Nehri; savaş gemilerine kapalı, ticaret gemilerine açık olacaktır.
  • Kars, Ardahan ve Batum Rusya’ya bırakılacaktır.
  • Osmanlı Devleti, Ermenilerin bulunduğu yerlerde ıslahat yapacaktır.
  • Boğazlar, 1841 Londra ve 1856 Paris Antlaşmalarında be­lirtilen statüye sahip olacaktır.
  • Osmanlı Devleti, Rusya’ya savaş tazminatı ödeyecektir.

Berlin Kongresi’nde sadece Ayastefanos Antlaşması’na yeni bir şekil verilmekle kalınmamış, bozulan Avrupa güçler dengesinin yerine yeni güçler dengesi kurulmuştur. Bu yeni denge, Avrupa­lı büyük devletlerin Osmanlı topraklarını paylaşmasıyla ortaya çıkmıştır. Ayastefanos Antlaşması ile karşısında sadece Rusya’yı bulan Osmanlı Devleti, Berlin Kongresi’nde altı büyük devletin hedefi hâline gelmiştir.

1856 Paris Antlaşması’nda kabul edilmiş olan “Osmanlı toprakla­rının bütünlüğüne saygı ilkesi” Berlin Kongresi’nde yer almamıştır. Bu ilkenin başta gelen savunucularından olan İngiltere, Berlin Antlaşması’nın imzalandığı günlerde Kıbrıs’a yerleşmiştir. Osmanlı Devleti’nin, Bosna-Hersek’te ve Kıbrıs’taki egemenliği kalkmıştır. Balkanlar, Doğu Anadolu, Girit gibi yerlerde ıslahat yapmayı ka­bul eden Osmanlı; bunları Avrupa devletlerine bildirmeyi kabul edince buralardaki egemenliğini büyük ölçüde sınırlandırmıştır.

Yorum yapın